TÁC DỤNG TUYỆT VỜI CỦA β-GLUCAN ĐỐI VỚI SỨC KHỎE
1. Tổng quan về B-glucan
β-glucan là một nhóm sợi hoặc polysaccharides có hoạt tính sinh học từ các nguồn tự nhiên đã được chứng minh về ý nghĩa y học. β-glucan được biết đến có hoạt tính chống khối u, chống viêm, chống béo phì, chống dị ứng, chống loãng xương và điều hòa miễn dịch. β-glucan là hợp chất hoạt tính sinh học tự nhiên và có thể dùng qua đường uống, như một chất bổ sung thực phẩm hoặc như một phần của chế độ ăn hàng ngày và được coi là an toàn khi sử dụng.
Chúng ta vẫn thường gặp β-glucan xuất hiện trong các thực phẩm bổ sung giúp tăng cường miễn dịch, đề kháng. Mức độ tinh chế cũng như phương pháp chiết xuất cũng ảnh hưởng đến hoạt động sinh lý của β-glucan. β-glucan thường được chia thành β-glucan hòa tan và không hòa tan, dựa trên các tính chất sinh lý.
2. Các nguồn β-glucan trong tự nhiên
– Yến mạch
– Lúa mạch
– Nấm linh chi
– Nấm hương
– Nấm maitake
– Nấm chaga
– Men dinh dưỡng: là một loại men đã bất hoạt thường được dùng làm chất tạo hương vị trong các món ăn thuần chay và chay. Nó có hương vị phô mai, hạt dẻ và chứa nhiều beta-glucan, khiến nó trở thành thực phẩm tuyệt vời hỗ trợ hệ miễn dịch. Men dinh dưỡng cũng giàu vitamin B , đặc biệt là vitamin B12 , rất cần thiết để duy trì mức năng lượng và hỗ trợ hệ miễn dịch.
– Men làm bánh: Men bánh mì , một thành phần phổ biến được sử dụng trong làm bánh mì, là một nguồn beta-glucans phong phú khác. Beta-glucans có trong men bánh mì đã được chứng minh là có thể tăng cường chức năng miễn dịch bằng cách kích hoạt các tế bào miễn dịch và thúc đẩy sản xuất cytokine, protein giúp điều chỉnh phản ứng miễn dịch.
– Rong biển
– Hạt diêm mạch
– Cao lương: Cao lương còn chứa nhiều loại polyphenol và phytochemical có đặc tính chống viêm và tăng cường miễn dịch. Tiêu thụ cao lương thường xuyên có liên quan đến việc cải thiện sức khỏe đường ruột, giảm mức cholesterol và tăng cường phản ứng miễn dịch.
– Hạt kê
– Gạo lức
– Kiều mạch
3. Lợi ích của β-glucan đối với sức khỏe
– Tăng cường khả năng miễn dịch: Đây là tác dụng phổ biến được biết tới của β-glucan. β-glucan có thể hoạt động như một chất kích hoạt hệ thống miễn dịch và chất điều chỉnh phản ứng tế bào. β-glucan cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động của tế bào lympho, tế bào bạch cầu được gọi là tác nhân Th1 và Th2. Tế bào lympho Th1 kiểm soát khả năng miễn dịch chống lại ký sinh trùng nội bào, trong khi tác nhân Th2 kiểm soát khả năng miễn dịch chống lại các tác nhân gây bệnh ngoại bào.
– Tăng cường sức khỏe xương: β-glucan đã được chứng minh có thể chống loãng xương trong các thử nghiệm lâm sàng, tuy nhiên về cơ chế vẫn chưa được làm rõ.
– Chống khối u và ung thư: β-glucan được chiết xuất và/hoặc tinh chế đã được sử dụng trong điều trị ung thư lâm sàng.
– Điều chỉnh huyết áp: Trong nhiều thử nghiệm cho thấy β-glucan có vai trò trong việc điều hòa huyết áp khi đối tượng sử dụng các thực phẩm có chứa nhiều β-glucan
– Điều hòa cholesterol máu: Khi β-glucan được đưa vào bữa ăn, quá trình hấp thụ carbohydrate và lipid chậm lại, điều chỉnh phản ứng của hormone tiêu hóa và lipid.
– Chống bệnh tiểu đường, giúp kiểm soát cân nặng, chống béo phì:
Tác dụng chống tiểu đường và chống béo phì của beta glucan đã được chứng minh trong nhiều thử nghiệm lâm sàng trên động vật và con người.
β-glucan có khả năng gây no, được biết đến có thể liên quan đến việc tạo ra axit béo chuỗi ngắn thông qua quá trình lên men đại tràng. Axit béo chuỗi ngắn kiểm soát việc giải phóng các hormone điều chỉnh cảm giác thèm ăn.
Những lợi ích mà β-glucan mang lại là rất tuyệt vời, tuy nhiên, vì bản chất là xơ, khi ăn quá nhiều thực phẩm chứa nhiều β-glucan có thể gây đầy hơi, khó tiêu, đau bụng,…
Bổ sung một lượng β-glucan vừa đủ theo khuyến cáo của chuyên gia theo từng mục đích khác nhau giúp cải thiện sức khỏe, hạn chế những tá dụng phụ.
Tài liệu tham khảo:
(1). Bashir, K. M. I., & Choi, J. S. (2017). Clinical and Physiological Perspectives of β-Glucans: The Past, Present, and Future. International journal of molecular sciences, 18(9), 1906. https://doi.org/10.3390/ijms18091906
(2). Health Benefits of Beta Glucan,WebMD – December 28, 2024, https://www.webmd.com/diet/health-benefits-beta-glucan
(3). https://scientificorigin.com/14-best-foods-high-in-beta-glucans-for-immune-system-support
