TỔN THƯƠNG BÀN CHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG, NGUYÊN NHÂN VÀ NHỮNG BIỆN PHÁP BẢO VỆ HỮU ÍCH
1. Một vài thông tin về bệnh đái tháo đường
Đái tháo đường là một bệnh lý mãn tính được đặc trưng bởi tình trạng lượng đường trong máu quá cao vượt qua mức bình thường và dẫn tới những hệ lụy về lâu dài nếu không được kiểm soát tốt.
Insulin là một loại hormone do tuyến tụy tạo ra giúp glucose đi vào các tế bào để sử dụng làm năng lượng. Trong đái tháo đường, cơ thể không tạo ra đủ insulin hoặc không tạo ra insulin, hoặc không sử dụng insulin đúng cách khiến glucose sẽ ở lại trong máu và không đến được các tế bào.
Có 2 loại đái tháo đường:
– Đái tháo đường tuýp 1: đặc trưng bởi việc tế bào beta tuyến tụy không sản xuất insulin hoặc giảm sản xuất insulin.
– Đái tháo đường tuýp 2: cơ thể vẫn sản xuất insulin nhưng insulin lại không phát huy được vai trò vì sự thiếu nhạy cảm của insulin tại tế bào đích của chúng. Đây là dạng đái tháo đường thường gặp hơn.
2. Tại sao đái tháo đường lại dễ dẫn tới tổn thương bàn chân?
Một trong những hệ lụy của bệnh đái tháo đường là biến chứng tổn thương thần kinh do đái tháo đường. Người bệnh sẽ có thể bị ngứa ran, đau, dị cảm, mất cảm giác ở bàn chân. Khi đó những kích thích đau không còn được nhận biết. Người bệnh có thể bị xước, mụn, chai sần ở bàn chân,… mà không hề phát hiện ra nếu không kiểm tra. Tình trạng này để lâu, khiến vết thương trở nên trầm trọng vì không được điều trị kịp thời.
Ngoài ra, đái tháo đường cũng khiến việc lưu thông máu trở nên khó khăn hơn do lượng đường cao trong máu, dẫn tới giảm tốc độ hồi phục của các chấn thương gặp phải.
Cả 2 lí do này khiến người bệnh dễ bị tổn thương bàn chân hơn trong bệnh đái tháo đường và một khi tổn thương không được phát hiện kiểm tra kịp thời có thể dẫn tới nhiễm trùng và nguy cơ loét, cắt cụt chi. Vì vậy, việc chăm sóc bàn chân cho người đái tháo đường là vô cùng quan trọng.
3. Chăm sóc bàn chân ở người đái tháo đường
– Giữ đường huyết ở mức ổn định, mục tiêu bằng việc sử dụng thuốc, ăn uống theo chế độ khoa học,… là một điều góp phần kiểm soát các biến chứng của bệnh, trong đó có tổn thương bàn chân do đái tháo đường.
– Kiểm tra bàn chân mỗi ngày: nên dành ra thời gian, thích hợp nhất có thể là cuối ngày khi cởi giày, kiểm tra lại bàn chân trước khi đi ngủ. Hãy kiểm tra xem bàn chân có bị các vết xước, vết chai sần, vết cắt, vết đỏ, sưng tẩy, phồng rộp,…; móng chân có bị mọc ngược cắm vào da thịt,…
– Vệ sinh chân mỗi ngày bằng xà phòng với nước ấm và lau khô chân sau đó, có thể thêm bột talc vào kẽ chân để tránh việc phát triển của vi khuẩn, nấm.
– Làm mịn vết chai, sần một cách nhẹ nhàng, không gây chảy máu, không cắt gọt,… bôi dưỡng ẩm sau đó để làm mềm da.
– Cắt móng chân thẳng ngang để tránh gây hiện tượng cắm móng, tổn thương kẽ móng.
– Luôn mang giày và tất ngay cả khi đi trong nhà để tránh tổn thương bàn chân. Chọn giày có kích thước vừa vặn chân, không chật, không quá lỏng gây khó chịu. Kiểm tra giày xem có sỏi đá, vật lạ,… có thể gây tổn thương chân trước khi mang giày.
– Tránh để bàn chân tiếp xúc với nhiệt độ quá nóng hay quá lạnh.
– Kiểm tra bàn chân mỗi khi khám định kì.
Tài liệu tham khảo:
(1). https://www.niddk.nih.gov/health-information/diabetes/overview/what-is-diabetes
(2). https://www.niddk.nih.gov/health-information/diabetes/overview/preventing-problems/foot-problems
